Venture capital przez wielu określane mianem „kapitału podwyższonego ryzyka” w rzeczywistości oznacza partnera lub podmiot, który finansuje różne etapy rozwoju przedsiębiorstwa. Za wyłożenie odpowiedniego kapitału inwestor nabywa pewną część udziałów firmy. Współtworzy zarządzanie na poziomie strategicznym działając często wspólnie z innymi źródłami finansowania. Zazwyczaj venture capital lokuje swoje środki w inwestycje długo oraz średnioterminowe. Fundusz angażuje nie tylko środki finansowe, ale też własne doświadczenie, czas czy kontakty branżowe. Celem venture capital jest umożliwienie przedsiębiorstwu szybszego rozwoju.
Charakterystyka venture capital
W ogromnym skrócie można opisać pojęcie venture capital jako działalność ściśle związaną z instytucjonalnym inwestowaniem kapitału w udziałowe papiery wartościowe firm nienotowanych na giełdzie. Tego rodzaju inwestorzy są wyłącznie instytucjami finansowymi, które zajmują się inwestowaniem powierzonych im kapitałów. Dlatego venture capital określa się kapitałem podwyższonego ryzyka. Z perspektywy nowo powstałych przedsiębiorstw fundusz ten jest szansą na pozyskanie źródła finansowania projektów i rozwoju. Warto zaznaczyć, że choć venture capital wiąże się z ryzykiem, to jest w stanie generować ogromne zyski.
Geneza zjawiska
Historia tego typu inwestycji liczy zaledwie pół wieku, ale geneza samego zjawiska sięga daleko w przeszłość. Przykładem są tutaj zamorskie wyprawy kupieckie. W 1492 roku ówczesna królowa Hiszpanii – Izabela I Katoliczka sfinansowała wyprawę Krzysztofa Kolumba. Biorąc pod uwagę ryzyko takie wyprawy, jakość narzędzi nawigacyjnych i nieznane tereny poddawane eksploracji można uznać, że ryzyko inwestycyjne było ogromne. Sukces wyprawy i profity jakie w związku z nim otrzymała Hiszpania z nawiązką zwróciły zainwestowane środki.
Wraz z postępem technologicznym rosła liczba zakładanych przedsiębiorstw i pomysły na nowe wyroby. Początkujące firmy zazwyczaj nie dysponowały własnym kapitałem. Dlatego w tamtym okresie finansowaniem takich projektów zajmowały się osoby zamożne lub banki. Tak naprawdę, to banki stały się pierwszymi w rozumieniu instytucjonalnym dawcami kapitału dla przedsiębiorstw innowacyjnych. Banki działały zwykle jako jednoosobowe firmy bądź spółki, więc nabywanie udziałów w dobrze rokującej firmie wiązało się z ogromnym ryzykiem.
Zarys historyczny
To w pewien sposób tłumaczy, tworzenie pierwszych spółek – córek, by ograniczyć ryzyko związane z nabywaniem udziałów w przedsiębiorstwach. Prekursorem takich zachowań rynkowych była w 1822 roku belgijska firma Generale. Można powiedzieć, że Generale była spółką o charakterze porównywalnym do dzisiejszych instytucji zajmujących się tak zwaną alokacją kapitału w przedsięwzięcia, które rokują duże szanse powodzenia.
Wraz z ogromnym rozwojem rynku kapitałowego na nabywanie akcji i udziałów w nowych przedsiębiorstwach obiecujących wysokie zyski decydowały się także osoby prywatne. Ta skłonność do ryzyka stała się motorem postępu technicznego, choć ryzyko było nadal bardzo wysokie. Perspektywa dużych zysków skłaniała prywatnych kapitałowców do inwestowania swoich środków. Andrew Mellon wsparł kwotą 25. 000 USD firmę, która funkcjonuje dzisiaj pod nazwą ALCOA i należy do jednego z największych koncernów aluminiowych na świecie. Takich przykładów jest więcej i to właśnie one działały na wyobraźnię inwestorów, którzy pomimo ryzyka nabywali akcję nowych firm.
Termin venture capital
Niezwykle trudno określić, kiedy dokładnie powstał termin venture capital. Instytucjonalnie, finansowanie tego typu nastąpiło po drugiej wojnie światowej w USA. Prekursorem była założona w Bostonie w 1946 roku firma American Research and Development Corporation. Instytucja ta nie tylko inwestowała w nowe przedsiębiorstwa, ale wspomagała je w realizacji przedsięwzięć. Wówczas, dawca venture capital nie oczekiwał biernie na spodziewany zysk, lecz czynnie wspomagał firmę w jego wypracowaniu.
Mówiąc o początkach venture capital nie można nie wspomnieć o firmie komputerowej Apple. S. Jobs oraz S. Wozniak dysponowali genialnym rozwiązaniem technicznym w postaci mikrokomputera. Brakowało im jednak środków finansowych, by swój pomysł rozwinąć na szerszą skalę. Dopiero pomoc doświadczonych menedżerów pozwoliła marce rozwinąć skrzydła i zaistnieć na rynku. Tutaj nie sam kapitał odegrał kluczową rolę, ale właśnie dodatkowe wsparcie, którego udziela venture capital.
W Europie to głównie banki świadczyły tego rodzaju usługi, a samo venture capital dopiero w latach sześćdziesiątych stało się alternatywą dla tradycyjnego kredytu bankowego. Fundusz ten pojawił się na początku w Wielkiej Brytanii, a stamtąd został przeniesiony na sam kontynent.
